تضمین و کنترل کیفیت
کیفیت به عنوان یکی از مهم‌ترین فاکتورهای ارزیابی یک محصول همواره از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و تیم‌های تولید کننده نرم‌افزار همواره ملزم به تضمین کیفیت محصولات خود هستند این افراد فعالیت‌های لازم در این باب را در زمره‌ی وظایف کاری خود قرار داده و با برنامه‌ریزی و اختصاص نیروی انسانی مراتب تضمین کیفیت محصول نرم‌افزاری را به عمل می‌آورند.
تضمین کیفیت نیز یکی از فعالیت‌هایی است که همواره در مراحل انجام یک پروژه نرم‌افزار انجام می‌شود و البته دارای ملاحظات و حالات خاص خود است.
داستان تضمین کیفیت از اولین روزهای انجام امور مدیریت پروژه آغاز شده و مدیر پروژه مسئولیت تعریف خصوصیات محصول و حدود کیفی مد نظر برای آن را به عهده می‌گیرد. از طرفی طرح تضمین کیفیت را تهیه کرده و نیز سنجه‌های کیفیت را مشخص می‌کند.
در ادامه فعالیت‌های تست همواره و در همه وجوه پروژه انجام شده و تیم فنی مشمول مدیر پروژه، معمار سیستم، تحلیلگر ارشد و مدیر آزمون در جلسات فنی، نتایج آزمون را مورد بررسی قرار خواهند داد.
جلسات فنی به صورت متناوب و در نقاط مبنایی پروژه مثل پایان هر تکرار تشکیل شده و نتایج آزمون ملاک تشخیص موفقیت بازه زمانی مورد بحث بوده و با در اختیار بودن این اطلاعات، خط‌مشی گروه در مورد اصلاح رویه و یا تقویت نقاط مثبت مشخص می‌شود.
یکی از مهم‌ترین نکات در مورد تضمین کیفیت محصول، تعریف کیفیت مورد نظر و همچنین معیارهای سنجش کیفیت است. همانطور که قبلا هم گفته شد، این مسئولیت به عهده مدیر پروژه است.
در زیر تعدادی از معیارهای معمول کیفی برای یک محصول نرم‌افزاری را مشاهده می‌کنید:
- مطابقت عملکرد سیستم با نیازمندی‌های اصولی تعریف پروژه
- استفاده همزمان چند کاربر از نرم‌افزار
- تحمل خرابی در سیستم
- یکپارچگی سیستم
- ...
روش مناسب دستیابی به کیفیت، طراحی صحیح و تست مستمر سیستم است. در واقع محصول در دست ساخت، در هر مرحله با سنجه‌های همان مرحله مورد آزمون قرار گرفته و به مرحله بعد وارد می‌شود.
نحوه‌ی تعامل صحیح کاربران با نرم‌افزار یکی از مواردی است که در فرآیند تضمین کیفیت همواره مد نظر است. در این مورد دستیابی به محصولی کاربرپسند که در تعامل با کاربر منتهی به تولید کمترین خطا باشد از اهداف کیفی تیم نرم‌افزار است.
یکی دیگر از اهداف فعالیت‌های تضمین کیفیت، مطابقت کارکرد سیستم با نیازمندی‌های اولیه و پایه پروژه است. به این ترتیب مرتفع‌سازی این نیازها در خلال فعالیت‌های تولید همواره با سنجه‌ها و متریک‌های موجود در اطلاعات داخلی مورد ردیابی قرار گرفته و در هر مرحله از پروژه میزان مرتفع سازی هر نیازمندی مشخص می‌شود.
یکپارچگی عناصر پروژه و همچنین زیرسیستم‌های آن یکی دیگر از دستاوردهای انجام فعالیت‌های تضمین کیفیت است که با انجام انواع آزمون‌های یکپارچگی به دست خواهد آمد.
تحمل بار نیز یکی دیگر از صفات کیفی مورد نظر در انجام فعالیت‌های تضمین کیفیت است. در آزمون‌های تحمل بار نکات زیر از اهمیت بالایی برخوردار بوده و از معیارهای کنترل کیفیت به شمار می‌روند:
- زمان کار پیوسته سیستم به این معنی که سیستم در زمانی که مشغول به کار است، دچار قطعی و اختلال نشود و به صورت پیوسته کار کند.
- استفاده فعال و همزمان چند کاربر از محصول : در این مورد محصول نهایی باید توانایی پاسخگویی به کلیه کاربران را داشته و همانطور که در مورد قبلی هم گفته شد، سیستم در چنین شرایطی نباید از حالت فعال خارج شود.
- اطمینان از رفتار صحیح نرم‌افزار در برابر مقادیر مرزی: به طور مثال رشته‌های ورودی با حداکثر طول مورد نظر در طراحی. این مورد می‌تواند به عنوان یکی از سنجه‌های مورد نظر در تعامل کاربران با سیستم نیز در نظر گرفته شود.
- اطمینان از تحمل خرابی: دلایل مختلفی چون اختلالات ارتباطی در هنگام انتقال داده، مشکلات سخت‌افزاری، مشکلات سیستم عامل و یا دست‌کاری عمدی در پایگاه داده ممکن است بروز خرابی در یک محصول نرم‌افزاری را به دنبال داشته باشند. مهم‌ترین نکته در چنین مواردی حفظ صحت و تمامیت اطلاعات و توانایی جبران خرابی است.این صفت به عنوان یکی از مهم‌ترین فاکتورهای کیفی محصول در فعالیت‌های تضمین کیفیت مد نظر است.
فعالیت‌های تضمین کیفیت در نهایت خصوصیات مورد نظر برای پذیرش محصول را در نرم‌افزار تعبیه کرده و قابلیت تحویل محصول به کاربر نهایی را بوجود می‌آورند.
شرکت فن‌آوران اطلاعات و ارتباطات روز با انجام آزمون‌های متفاوت و تشکیل جلسات فنی بررسی کیفیت محصول، همواره کیفیت و تمامیت محصولات تولید شده در این شرکت را مورد ردیابی قرار داده و به این شکل کیفیت محصولات خود را تضمین می‌کند.
در مورد ارائه‌ی خدمات کیفیتی، با توجه به این‌که تضمین کیفیت محصول امری داخل سازمانی بوده و مستلزم حضور و اشراف مستقیم تیم فنی در پروژه مربوطه است، شرکت فن‌آوران اطلاعات و ارتباطات روزآمد تنها ارائه خدمات کنترل کیفی در مورد محصولات آماده را در زمره خدمات کیفیتی قابل ارائه خود قرار داده است.
به این ترتیب برخورداری از خدمات کنترل کیفیت شرکت فن‌آوران اطلاعات و ارتباطات روزآمد نتایج زیر را برای مشتریان در بر خواهد داشت:
- کنترل و تولید گزارشات برآورد نیازمندی‌های عملکردی
- ارزیابی و تولید گزارشات مطابقت محصول نرم‌افزاری با فرآیندهای لازم به اجرا و مصوب
- ارزیابی و تولید گزارشات از خصوصیات فنی مورد نظر برای محصول مورد نظر
به این ترتیب شرکت فن‌آوران اطلاعات و ارتباطات روزآمد، علاوه بر تضمین کیفیت مورد نظر برای محصولات خود کیفیت سایر محصولات نرم‌افزاری را نیز کنترل خواهد کرد.